Tak, można otrzymać odszkodowanie od dwóch ubezpieczycieli jednocześnie, ale zależy to od rodzaju ubezpieczenia i charakteru szkody. W przypadku ubezpieczeń osobowych jest to możliwe, natomiast przy ubezpieczeniach majątkowych obowiązują inne zasady, które uniemożliwiają podwójne odszkodowanie za tę samą szkodę. Kluczową kwestią jest rozróżnienie między tymi dwoma typami ubezpieczeń oraz zrozumienie mechanizmów wypłaty świadczeń w każdym z nich.
Ubezpieczenia majątkowe a podwójne odszkodowanie
Ubezpieczenia majątkowe obejmują polisy takie jak ubezpieczenie domu, mieszkania czy autocasco. W ich przypadku nie ma możliwości otrzymania podwójnego odszkodowania za tę samą szkodę, nawet jeśli posiadamy kilka polis ubezpieczeniowych pokrywających ten sam majątek [1]. Wynika to z fundamentalnej zasady prawa ubezpieczeniowego, która stanowi, że odszkodowanie nie może przekroczyć wartości poniesionej szkody.
Gdy mamy do czynienia z ubezpieczeniem wielokrotnym, czyli sytuacją, w której ten sam przedmiot jest ubezpieczony od tego samego ryzyka w kilku zakładach ubezpieczeń, łączna kwota odszkodowania nie może przekroczyć wysokości szkody [3]. Przykładowo, jeśli twój samochód wart 50 000 złotych został zniszczony, a ty posiadasz dwie polisy autocasco u różnych ubezpieczycieli, nie możesz otrzymać w sumie więcej niż 50 000 złotych.
W praktyce, przy zgłoszeniu szkody majątkowej, ubezpieczyciele komunikują się między sobą i dzielą się odpowiedzialnością za wypłatę odszkodowania proporcjonalnie do sum ubezpieczenia [2]. Jest to mechanizm, który zapobiega nieuzasadnionemu wzbogaceniu się ubezpieczonego.
Ubezpieczenia osobowe – możliwość kumulacji świadczeń
Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku ubezpieczeń osobowych, takich jak ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW), ubezpieczenia na życie czy polisy zdrowotne. W tym przypadku możliwa jest kumulacja świadczeń, co oznacza, że możemy otrzymać odszkodowanie z kilku polis jednocześnie [1].
Kumulacja świadczeń to możliwość łączenia odszkodowań z różnych źródeł w przypadku szkody osobowej [3]. Jeśli np. ulegniemy wypadkowi komunikacyjnemu, możemy otrzymać odszkodowanie zarówno z OC sprawcy wypadku, jak i z naszego indywidualnego ubezpieczenia NNW czy ubezpieczenia na życie [2].
Dlaczego jest to możliwe? Ponieważ w przypadku szkód osobowych, takich jak uszczerbek na zdrowiu czy śmierć, nie można jednoznacznie określić wartości szkody. Życie i zdrowie ludzkie nie mają ceny, którą można byłoby precyzyjnie wycenić, dlatego prawo dopuszcza możliwość kumulacji świadczeń z różnych polis ubezpieczeniowych [1].
Kluczowe różnice między ubezpieczeniami majątkowymi a osobowymi
Podstawowa różnica między ubezpieczeniami majątkowymi a osobowymi w kontekście podwójnego odszkodowania tkwi w charakterze samej szkody i sposobie jej rekompensaty [2].
W przypadku ubezpieczeń majątkowych:
– Celem jest przywrócenie stanu majątkowego sprzed szkody
– Odszkodowanie nie może przekroczyć wartości szkody
– Obowiązuje zasada proporcjonalności przy ubezpieczeniach wielokrotnych
– Nie jest możliwe wzbogacenie się na szkodzie [3]
Natomiast w przypadku ubezpieczeń osobowych:
– Świadczenie ma charakter zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
– Możliwa jest kumulacja świadczeń z różnych polis
– Świadczenia wypłacane są niezależnie od siebie
– Wysokość świadczenia zależy od warunków poszczególnych umów ubezpieczenia [1]
Praktyczne aspekty kumulacji świadczeń w ubezpieczeniach osobowych
Warto wiedzieć, jak w praktyce funkcjonuje kumulacja świadczeń w ubezpieczeniach osobowych. Poszkodowany ma prawo do otrzymania odszkodowania z każdej polisy osobowej, którą posiada, o ile spełnione są warunki wypłaty określone w umowach ubezpieczenia [2].
Na przykład, osoba poszkodowana w wypadku komunikacyjnym może otrzymać:
– Odszkodowanie z OC sprawcy wypadku
– Świadczenie z własnego ubezpieczenia NNW
– Świadczenie z ubezpieczenia NNW pojazdu, w którym jechała
– Odszkodowanie z indywidualnego ubezpieczenia na życie [1]
Każde z tych świadczeń jest wypłacane niezależnie, ponieważ każda z polis pokrywa inne aspekty szkody osobowej lub funkcjonuje na innych zasadach [3]. Kumulacja świadczeń jest więc szczególnie korzystna dla ubezpieczonych, którzy mogą zapewnić sobie kompleksową ochronę poprzez posiadanie kilku polis uzupełniających się wzajemnie.
Ubezpieczenie wielokrotne w praktyce
Ubezpieczenie wielokrotne to sytuacja, gdy ten sam przedmiot jest ubezpieczony od tego samego ryzyka w kilku zakładach ubezpieczeń [3]. W takiej sytuacji każdy z ubezpieczycieli odpowiada do wysokości przyjętej sumy ubezpieczenia, jednak łączna wartość odszkodowań nie może przekroczyć wartości szkody.
W praktyce ubezpieczyciele stosują mechanizm proporcjonalnego podziału odpowiedzialności. Oznacza to, że jeśli posiadamy dwie polisy na ten sam majątek, każdy z ubezpieczycieli wypłaci część odszkodowania proporcjonalnie do sumy ubezpieczenia w swojej polisie [3].
Warto pamiętać, że ubezpieczony ma obowiązek poinformować każdego ubezpieczyciela o zawarciu umowy z innym ubezpieczycielem [3]. Zatajenie tej informacji może mieć negatywne konsekwencje w procesie likwidacji szkody.
Co warto wiedzieć przed zakupem dodatkowego ubezpieczenia
Przed zakupem dodatkowej polisy ubezpieczeniowej warto rozważyć:
1. Czy nowe ubezpieczenie uzupełni ochronę, czy powiela już posiadane?
2. Czy w przypadku ubezpieczeń osobowych warunki wypłaty są korzystne?
3. Czy w przypadku ubezpieczeń majątkowych suma ubezpieczenia odpowiada wartości majątku? [2]
Posiadanie kilku polis ubezpieczeniowych może być korzystne, jeśli są one odpowiednio dobrane. W przypadku ubezpieczeń osobowych warto rozważyć posiadanie kilku polis, ponieważ każda z nich może zapewnić dodatkową ochronę i świadczenie w razie nieszczęśliwego wypadku [1].
Natomiast w przypadku ubezpieczeń majątkowych kluczowe jest, aby suma ubezpieczenia odpowiadała rzeczywistej wartości majątku. Posiadanie kilku polis na ten sam majątek może nie przynieść dodatkowych korzyści, poza rozłożeniem ryzyka na kilku ubezpieczycieli [3].
Podsumowanie
Odpowiadając na pytanie postawione w tytule: tak, można otrzymać odszkodowanie od dwóch ubezpieczycieli jednocześnie, ale zależy to od rodzaju ubezpieczenia i charakteru szkody. W ubezpieczeniach osobowych możliwa jest kumulacja świadczeń, natomiast w ubezpieczeniach majątkowych obowiązuje zasada, że łączne odszkodowanie nie może przekroczyć wartości szkody [1][2][3].
Świadomość tych różnic pozwala lepiej planować ochronę ubezpieczeniową i maksymalizować korzyści płynące z posiadanych polis. Warto pamiętać, że dobór odpowiednich ubezpieczeń powinien być przemyślany i dostosowany do indywidualnych potrzeb i sytuacji.
Źródła:
[1] https://superpolisa.pl/faq/dwa-odszkodowania-za-jedna-szkode-czy-to-jest-mozliwe/
[2] https://mubi.pl/poradniki/odszkodowanie-z-wiecej-niz-jednej-polisy/
[3] https://codex.org.pl/porady/prawo-i-procedury/wielokrotne-ubezpieczenie-a-wyplata-odszkodowania/

JakOszczedzac.com.pl to wiodący portal edukacji finansowej w Polsce, działający pod hasłem „Kontroluj finanse, realizuj marzenia”. Specjalizujemy się w dostarczaniu praktycznej wiedzy z zakresu zarządzania budżetem domowym, inwestowania, ubezpieczeń i planowania emerytalnego.