Czy możemy żądać odszkodowania od dwóch ubezpieczycieli jednocześnie?

Odpowiedź brzmi: tak, ale tylko w określonych przypadkach. Możliwość otrzymania świadczeń od kilku ubezpieczycieli jednocześnie zależy od rodzaju ubezpieczenia. Kluczową kwestią jest rozróżnienie między ubezpieczeniami majątkowymi a osobowymi, które podlegają różnym zasadom w kwestii wypłaty odszkodowań. Przyjrzyjmy się, w jakich sytuacjach możliwe jest uzyskanie świadczeń z więcej niż jednej polisy, a kiedy musimy dokonać wyboru.

Różnice między ubezpieczeniami majątkowymi a osobowymi

Ubezpieczenia majątkowe i osobowe rządzą się odmiennymi prawami, co bezpośrednio wpływa na możliwość kumulacji świadczeń. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla świadomego zarządzania swoimi polisami ubezpieczeniowymi.

Ubezpieczenia majątkowe, jak sama nazwa wskazuje, dotyczą naszego mienia – samochodów, mieszkań czy innych przedmiotów materialnych. W przypadku tego typu ubezpieczeń obowiązuje zasada, że odszkodowanie nie może przekroczyć faktycznej wartości poniesionej szkody [1]. Oznacza to, że nawet jeśli posiadamy kilka polis ubezpieczeniowych pokrywających to samo mienie, otrzymamy wyłącznie kwotę równą rzeczywistej stracie.

Z kolei ubezpieczenia osobowe funkcjonują na innych zasadach. Obejmują one ochronę życia i zdrowia ubezpieczonego, a przykładami są ubezpieczenia na życie czy NNW (następstwa nieszczęśliwych wypadków). W przeciwieństwie do ubezpieczeń majątkowych, w przypadku ubezpieczeń osobowych dozwolona jest kumulacja świadczeń [3]. Oznacza to, że jeśli posiadamy kilka polis chroniących nasze życie lub zdrowie, w razie wystąpienia zdarzenia objętego ochroną możemy otrzymać świadczenia z wszystkich tych polis.

Kiedy możemy otrzymać odszkodowanie z kilku polis jednocześnie?

Możliwość otrzymania świadczeń z kilku ubezpieczeń jednocześnie dotyczy przede wszystkim ubezpieczeń osobowych. Jak wskazują eksperci, w przypadku szkód osobowych, takich jak śmierć ubezpieczonego czy doznane obrażenia ciała, świadczenia z różnych polis mogą się kumulować [1].

Oznacza to, że osoba poszkodowana w wypadku komunikacyjnym może otrzymać odszkodowanie z kilku źródeł jednocześnie. Przykładowo, poszkodowany może uzyskać świadczenie z polisy OC sprawcy wypadku, z własnego ubezpieczenia NNW, a także z indywidualnego i grupowego ubezpieczenia na życie, jeśli takie posiada [1].

Co istotne, kumulacja świadczeń w ubezpieczeniach osobowych jest zgodna z prawem i nie stoi w sprzeczności z zasadami rządzącymi rynkiem ubezpieczeniowym. Wynika to z faktu, że w przypadku szkód osobowych trudno jest precyzyjnie wycenić wartość poniesionej szkody – trudno jednoznacznie określić wartość ludzkiego życia czy zdrowia [3].

Ograniczenia w przypadku ubezpieczeń majątkowych

W przeciwieństwie do ubezpieczeń osobowych, ubezpieczenia majątkowe podlegają znacznie surowszym ograniczeniom w kwestii kumulacji świadczeń. W tym przypadku obowiązuje zasada, że łączna kwota odszkodowań nie może przekroczyć wartości poniesionej szkody [2].

Jeśli więc dojdzie do sytuacji, w której nasze auto zostanie uszkodzone w wypadku, a posiadamy zarówno ubezpieczenie AC (autocasco), jak i możemy ubiegać się o odszkodowanie z OC sprawcy, musimy dokonać wyboru. Możemy zdecydować, z której polisy chcemy likwidować szkodę, ale nie otrzymamy odszkodowania z obu jednocześnie [2].

Należy pamiętać, że wybór polisy do likwidacji szkody majątkowej powinien być przemyślany i uwzględniać takie czynniki jak:
– warunki poszczególnych polis
– wysokość ewentualnego udziału własnego
– wpływ likwidacji szkody na zniżki w przyszłych składkach ubezpieczeniowych

Praktyczne aspekty wyboru polisy w przypadku szkód majątkowych

Jeśli doszło do szkody majątkowej i zastanawiamy się, z której polisy lepiej skorzystać, warto przeanalizować kilka kluczowych aspektów. Wybór między likwidacją szkody z AC lub OC może mieć różne konsekwencje finansowe.

W przypadku likwidacji szkody z własnego ubezpieczenia AC, musimy liczyć się z tym, że może to wpłynąć na utratę zniżek przy kolejnej odnowie polisy. Dodatkowo, w zależności od warunków umowy, możemy być zobowiązani do pokrycia udziału własnego w szkodzie [2].

Z drugiej strony, likwidacja szkody z OC sprawcy oznacza, że to ubezpieczyciel sprawcy ponosi pełną odpowiedzialność za naprawę szkody, a nasze zniżki pozostają nienaruszone. Jednak proces ten może być bardziej czasochłonny i skomplikowany, szczególnie jeśli sprawca nie przyznaje się do winy lub zachodzą inne okoliczności komplikujące sprawę [2].

Niezależnie od wyboru, należy pamiętać o zasadzie, że odszkodowanie w ubezpieczeniach majątkowych nie może przekroczyć wartości szkody. Dlatego nawet jeśli teoretycznie moglibyśmy zgłosić roszczenie do kilku ubezpieczycieli, ostatecznie otrzymamy łącznie kwotę równą wartości poniesionej straty [3].

Korzyści z posiadania wielu polis ubezpieczeniowych

Pomimo ograniczeń w kumulacji świadczeń w przypadku ubezpieczeń majątkowych, posiadanie kilku polis ubezpieczeniowych może być korzystne z różnych powodów.

W przypadku ubezpieczeń osobowych, posiadanie wielu polis oznacza możliwość otrzymania wyższych świadczeń w razie wypadku czy choroby. Jest to szczególnie istotne, jeśli mamy na utrzymaniu rodzinę lub inne osoby zależne [1]. Kumulacja świadczeń może znacząco pomóc w pokryciu kosztów leczenia, rehabilitacji czy w zapewnieniu środków do życia w przypadku utraty zdolności do pracy.

Jeśli chodzi o ubezpieczenia majątkowe, mimo że nie możemy uzyskać odszkodowania przekraczającego wartość szkody, posiadanie kilku polis daje nam większą elastyczność. Możemy wybrać tę polisę, która w danej sytuacji będzie dla nas najbardziej korzystna pod względem warunków likwidacji szkody, wysokości udziału własnego czy wpływu na przyszłe składki [2].

Prawne aspekty kumulacji świadczeń ubezpieczeniowych

Z prawnego punktu widzenia, możliwość kumulacji świadczeń ubezpieczeniowych jest ściśle uregulowana. Przepisy dotyczące ubezpieczeń jasno rozróżniają sytuacje, w których dozwolone jest otrzymanie świadczeń z wielu polis, od tych, gdzie takie działanie byłoby nieuzasadnione.

W przypadku ubezpieczeń osobowych, prawo nie stawia ograniczeń w kwestii kumulacji świadczeń [3]. Wynika to z trudności w precyzyjnym określeniu wartości szkody osobowej – trudno jednoznacznie wycenić ludzkie życie czy zdrowie. Dlatego też, jeśli posiadamy kilka polis chroniących nasze życie czy zdrowie, mamy prawo do otrzymania świadczeń ze wszystkich tych polis, o ile spełnione są warunki wypłaty określone w poszczególnych umowach.

Z kolei w przypadku ubezpieczeń majątkowych, prawo jasno stanowi, że łączna kwota odszkodowań nie może przekroczyć wartości poniesionej szkody [1]. Celem tego ograniczenia jest zapobieganie sytuacjom, w których ubezpieczony mógłby zarabiać na szkodzie, co stałoby w sprzeczności z samą ideą ubezpieczeń, które mają charakter odszkodowawczy, a nie zarobkowy.

Podsumowanie

Podsumowując, możliwość otrzymania odszkodowania od dwóch ubezpieczycieli jednocześnie zależy przede wszystkim od rodzaju ubezpieczenia. W przypadku ubezpieczeń osobowych, takich jak ubezpieczenia na życie czy NNW, dozwolona jest kumulacja świadczeń z różnych polis [1][3]. Oznacza to, że możemy otrzymać świadczenia ze wszystkich posiadanych polis, o ile spełnione są warunki wypłaty określone w umowach.

Z kolei w przypadku ubezpieczeń majątkowych, takich jak autocasco czy ubezpieczenie mieszkania, obowiązuje zasada, że łączna kwota odszkodowań nie może przekroczyć wartości poniesionej szkody [2]. Dlatego też, mimo posiadania kilku polis pokrywających to samo mienie, ostatecznie otrzymamy łącznie kwotę równą wartości poniesionej straty.

Warto pamiętać, że posiadanie kilku polis ubezpieczeniowych, nawet majątkowych, może być korzystne ze względu na większą elastyczność w wyborze polisy do likwidacji szkody. Jednak zawsze należy dokładnie przeanalizować warunki poszczególnych umów i świadomie zarządzać swoimi ubezpieczeniami, aby maksymalnie wykorzystać ochronę, jaką nam zapewniają.

Źródła:

[1] https://superpolisa.pl/faq/dwa-odszkodowania-za-jedna-szkode-czy-to-jest-mozliwe/
[2] https://helpfind.pl/blog/czy-mozna-dostac-odszkodowanie-z-dwoch-polis
[3] https://mubi.pl/poradniki/odszkodowanie-z-wiecej-niz-jednej-polisy/