Od czego zależy wysokość emerytury z ZUS?

Wysokość emerytury z ZUS uzależniona jest od kilku precyzyjnie określonych czynników. Kluczowym determinantem jest suma zgromadzonych środków emerytalnych oraz wskaźnik średniego dalszego trwania życia ustalany na moment przejścia na emeryturę [1][2][3][4][5].

Podstawowe czynniki wpływające na wysokość emerytury

Kapitał emerytalny to podstawowy element decydujący o wysokości świadczenia. Na kapitał ten składają się zarówno zwaloryzowane składki opłacone na ubezpieczenie emerytalne, jak i – w przypadku osób ubezpieczonych przed 1 stycznia 1999 r. – zwaloryzowany kapitał początkowy [1][2][4][5].

Drugim kluczowym czynnikiem jest średnie dalsze trwanie życia – wskaźnik, który określa liczbę miesięcy, przez które statystycznie pobierana będzie emerytura. Jest ono różne w zależności od wieku i płci osoby przechodzącej na emeryturę i co roku wyznaczane przez GUS [3][4].

Minimalny staż pracy to kolejny istotny warunek – kobiety muszą wykazać minimum 20 lat okresów składkowych, a mężczyźni 25 lat [4][7][8]. Od spełnienia tego warunku zależy prawo do wyższej, minimalnej emerytury.

Proces obliczania emerytury z ZUS

Podstawowy wzór stosowany przez ZUS przedstawia się następująco: emerytura (E) = podstawa obliczenia (P) / średnie dalsze trwanie życia (Śdtż) wyrażone w miesiącach [1][2][3][4][5].

Podstawa obliczenia to suma wszystkich zwaloryzowanych składek oraz – jeśli dotyczy – kapitału początkowego. Suma ta dzielona jest przez wartość średniego dalszego trwania życia przypisaną danemu wiekowi i płci na dzień złożenia wniosku o emeryturę [1][2][4][5].

W przypadku osób, które pobierały wcześniejsze emerytury, podstawa obliczenia zostaje pomniejszona o łączną wartość otrzymanych już świadczeń [1].

Zależność między składkami, wiekiem i płcią

Im większy zgromadzony kapitał emerytalny, tym wyższe świadczenie. Równocześnie im większa przewidywana długość życia, tym niższa miesięczna kwota emerytury, ponieważ zgromadzone środki dzielone są na większą liczbę miesięcy [3].

Statystycznie kobiety mają dłuższą oczekiwaną długość życia niż mężczyźni (w 2023 roku: kobiety – ok. 82,0 lat, mężczyźni – ok. 74,7 lat), w efekcie kobiety otrzymują niższą miesięczną emeryturę przy tym samym zgromadzonym kapitale [3].

Każdy dodatkowy rok pracy po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego powoduje zwiększenie kapitału oraz skrócenie okresu podziału, co prowadzi do wyższej emerytury [6].

Minimalna emerytura i wymagania stażowe

Jeżeli wyliczona emerytura jest niższa niż aktualnie obowiązująca minimalna emerytura, ZUS przyznaje świadczenie równe tej minimalnej kwocie, o ile ubezpieczony spełnia wymogi dotyczące minimalnego stażu pracy (20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn) [4][7][8].

Wysokość minimalnej emerytury jest ustalana corocznie przez rząd i podlega waloryzacji [4][8]. Niedopełnienie wymagań stażowych skutkuje obliczeniem i wypłatą świadczenia według zgromadzonego kapitału – może ono być niższe niż minimalna emerytura.

Aktualne dane oraz zmiany w prognozach ZUS

Prognozy ZUS na 2025 rok obejmują informacje o zwaloryzowanym kapitale początkowym, hipotetycznej wysokości emerytury w różnych scenariuszach przejścia na świadczenie, łącznej kwocie składek oraz stanie subkonta i środków OFE, jeśli dotyczą danej osoby [3].

Zmiana średniego dalszego trwania życia lub sposób waloryzowania kapitału emerytalnego może wpłynąć na wysokość przyszłych emerytur. Główny Urząd Statystyczny dokonuje corocznej aktualizacji tablic dalszego trwania życia, dostosowując je do nowych danych demograficznych [3][4].

Zmiany w prawie i polityka waloryzacji mają bezpośredni wpływ na wysokość zarówno minimalnych, jak i przeciętnych emerytur w Polsce [4][10].

Podsumowanie: Co decyduje o Twojej emeryturze?

O wysokości emerytury z ZUS decyduje przede wszystkim suma zwaloryzowanych składek oraz kapitału początkowego, które po osiągnięciu wieku emerytalnego dzielone są przez wskaźnik średniego dalszego trwania życia. Spełnienie minimalnych stażów pracy gwarantuje świadczenie na poziomie minimalnej emerytury. Dłuższa praca skutkuje wyższymi świadczeniami dzięki wyższemu kapitałowi i krótszemu okresowi podziału [1][2][3][4][5][6][7][8][10].

W praktyce najważniejsze są następujące czynniki: zgromadzony kapitał, średnie dalsze trwanie życia, wiek przejścia na emeryturę oraz spełnienie wymagań stażowych. Sposób obliczania świadczenia jest ścisły i opiera się wyłącznie na tych mierzalnych parametrach, ustalanych przez odpowiednie instytucje państwowe [1][2][3][4][5][6][7][8][10].

Źródła:

• [1] https://www.infor.pl/prawo/prawa-seniora/emerytura/6565573,jak-zus-oblicza-emeryture-w-2025-roku-staz-pracy-okresy-skladkowe-kapital-poczatkowy-tablica-sredniego-dalszego-trwania-zycia.html
• [2] https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/emerytura-dla-osob-urodzonych-po-31-grudnia-1948/sposob-wyliczenia-emerytury
• [3] https://forsal.pl/gospodarka/aktualnosci/artykuly/9859590,zus-prognozy-emerytur-2025.html
• [4] https://www.podatnik.info/publikacje/kiedy-przejsc-na-emeryture-w-2025-roku,646811
• [5] https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/kalkulatory-emerytalne/emerytura-na-nowych-zasadach/kalkulator-emerytalny-prognozowana-emerytura
• [6] https://businessinsider.com.pl/praca/emerytury/pozniejsze-przejscie-na-emeryture-korzysci-i-zasady-wedlug-zus-2025/9dx98mj
• [7] https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-nowe-wyliczenia-zus-takie-emerytury-czekaja-przyszlych-senio,nId,22301110
• [8] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-ile-wynosi-najnizsza-emerytura-i-kto-ma-do-niej-prawo
• [10] https://www.money.pl/podatki/pensje-emerytury-podatki-swiadczenia-oto-co-zmieni-sie-w-2025-roku-7108860720765696a.html