Kredyt studencki umożliwia studentom finansowanie edukacji na korzystnych warunkach, jednak banki wymagają pewnych sposobów gwarantowania spłaty kredytu studenckiego już na etapie wnioskowania o finansowanie [2][3]. Wyróżnić można kilka podstawowych mechanizmów zabezpieczenia tego zobowiązania: poręczenia ze strony osób prywatnych, zewnętrznych instytucji lub banków, a także specjalne rozwiązania oferowane przy trudnej sytuacji życiowej studenta. Znajomość tych zasad zwiększa szansę na bezproblemową obsługę zobowiązania i uzyskanie wsparcia w trudniejszych momentach życia [1][2][3][4].
Jakie są podstawowe formy poręczeń spłaty kredytu studenckiego?
Najważniejszą metodą zabezpieczenia spłaty kredytu studenckiego jest poręczenie. Stanowi ono zobowiązanie osoby trzeciej lub instytucji do pokrycia zobowiązania w przypadku braku terminowej spłaty przez studenta [1][2]. Najczęściej spotykane typy poręczeń to poręczenie rodziców lub innych członków rodziny, a także dedykowane instytucje: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) – dla studentów z terenów wiejskich, oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) [1][2]. Poręczenia te funkcjonują jako solidne zabezpieczenie, szczególnie gdy student nie posiada zdolności kredytowej lub nie dysponuje majątkiem umożliwiającym zabezpieczenie [2].
Proces uzyskania poręczenia obejmuje złożenie właściwych dokumentów dochodowych oraz potwierdzenie miejsca zamieszkania, a także – w wybranych przypadkach – dokumentację z pomocy społecznej, jeśli student ubiega się o 100% poręczenia [1]. Elementem prawnym zabezpieczenia jest zazwyczaj weksel in blanco, gwarantujący możliwość dochodzenia roszczenia przez bank w razie niewywiązywania się kredytobiorcy z umowy [1].
Karencja i raty malejące jako elementy wspierające spłatę
Kredyt studencki charakteryzuje się okresem karencji, który oznacza, że spłata zobowiązania rozpoczyna się dopiero po upływie dwóch lat od zakończenia studiów [3][4]. Takie rozwiązanie daje czas na podjęcie pracy i ustabilizowanie sytuacji finansowej przed rozpoczęciem spłaty, skutecznie obniżając ryzyko niewypłacalności [3]. Karencja ta obowiązuje zarówno przy studiach magisterskich, jak i doktoranckich [2].
Unikalną cechą kredytu jest mechanizm rat malejących. Oznacza to, że przez cały okres spłaty wysokość kapitałowej części raty stopniowo się obniża [2][3]. Liczba rat jest zawsze dwukrotnością liczby wypłaconych podczas studiów transz – jeśli student korzystał ze wsparcia przez sześć lat, kredyt spłaca w ciągu dwunastu lat [2][3]. Miesięczna rata kapitałowa to ok. połowa kwoty, którą student otrzymywał podczas pobierania kredytu, co znacząco poprawia przewidywalność i dostosowanie obciążeń do realnych możliwości młodych absolwentów [2][3].
Wsparcie instytucji i mechanizmy ochronne przy spłacie kredytu studenckiego
W przypadku trudności finansowych przewidziane są zróżnicowane mechanizmy wsparcia w spłacie kredytu studenckiego. Studenci i absolwenci mogą wystąpić o czasowe zawieszenie spłaty kredytu – nawet do 12 miesięcy – lub wnioskować o obniżenie wysokości raty w razie pogorszenia swojej sytuacji życiowej [2][3]. W szczególnie trudnych lub losowych przypadkach takie zawieszenie jest możliwe nawet kilkukrotnie [3].
Częściowe lub całkowite umorzenie kredytu studenckiego możliwe jest, kiedy absolwent osiągnął wysokie wyniki naukowe (najlepsze 10% rocznika) lub znajduje się w będzie w wyjątkowo trudnej sytuacji rodzinnej lub zdrowotnej [3][4]. Decyzję w zakresie przyznania ulgi podejmuje instytucja finansująca kredyt na podstawie okoliczności przedstawionych we wniosku [3].
Wymagania formalne i proces ubiegania się o poręczenie
Uzyskanie poręczenia kredytu studenckiego wymaga zgromadzenia i złożenia odpowiednich dokumentów: zaświadczenia o dochodach członków rodziny, potwierdzenia miejsca zamieszkania, dokumentów potwierdzających uzyskanie pomocy społecznej – jeśli wymagany jest pełny zakres gwarancji [1]. Nieodzowny jest wniosek skierowany do instytucji poręczającej (np. ARiMR, BGK), a cały proces kończy ustanowienie formalnego zabezpieczenia, co otwiera drogę do wypłaty środków przez bank [1][2].
Poręczenie jest warunkiem koniecznym, jeśli student nie posiada innych wartościowych zabezpieczeń. Stanowi to zarówno wymaganie banku, jak i formę ochrony dla beneficjenta kredytu przed negatywnymi skutkami niewypłacalności [2]. Działając w ten sposób, państwo i wyznaczone instytucje dbają o bezpieczeństwo zarówno kredytobiorcy jak i finansującego banku [1][2].
Podsumowanie kluczowych zasad gwarantowania spłaty kredytu studenckiego
Gwarancja spłaty kredytu studenckiego w Polsce realizowana jest przede wszystkim przez system poręczeń ze strony osób trzecich (najczęściej rodziny), a także instytucji publicznych, takich jak ARiMR oraz BGK [1][2]. Przyjęte procedury karencji, rat malejących oraz bogaty katalog mechanizmów wsparcia (od zawieszenia rat po całkowite umorzenie) zapewniają elastyczność i dostosowanie do możliwości finansowych młodych obywateli [3][4]. Tak uniwersalne i wszechstronne rozwiązania czynią z kredytu studenckiego korzystne oraz relatywnie bezpieczne narzędzie wspierające finansowanie nauki w Polsce [2][3].
Źródła:
- [1] https://www.gov.pl/web/arimr/poreczenia-splaty-kredytow-studenckich2
- [2] https://www.pkobp.pl/klient-indywidualny/kredyty-pozyczki/kredyt-studencki
- [3] https://www.gov.pl/web/nauka/kredyty-studenckie
- [4] https://magazyn.students.pl/kredyt-studencki/

JakOszczedzac.com.pl to wiodący portal edukacji finansowej w Polsce, działający pod hasłem „Kontroluj finanse, realizuj marzenia”. Specjalizujemy się w dostarczaniu praktycznej wiedzy z zakresu zarządzania budżetem domowym, inwestowania, ubezpieczeń i planowania emerytalnego.
