Zasiłek pogrzebowy to wsparcie finansowe mające na celu pokrycie kosztów pogrzebu osoby zmarłej. Świadczenie wypłacane jest przez ZUS lub KRUS na zasadach ściśle określonych przepisami prawa. Aby sprawnie uzyskać to jednorazowe świadczenie oraz zminimalizować stres związany z formalnościami, warto poznać kluczowe zasady dotyczące przyznawania, wysokości i procedury ubiegania się o zasiłek pogrzebowy [1][2].
Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie lub instytucji, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu. Najbliżsi członkowie rodziny – małżonek, rodzice, dzieci, dziadkowie, rodzeństwo czy wnuki – otrzymują pełną, ryczałtową kwotę świadczenia. Oznacza to, że nawet jeśli faktyczne wydatki pogrzebowe były niższe niż ustalona kwota, najbliższa rodzina otrzymuje świadczenie w pełnej wysokości [1][6].
Uprawnione do zasiłku są także inne osoby lub instytucje, które udokumentowały poniesione wydatki związane z organizacją pogrzebu – mogą to być m.in. pracodawcy, domy pomocy społecznej, gminy, kościoły czy zakłady pogrzebowe. W ich przypadku wysokość wypłaty zależna jest od faktycznie poniesionych, udokumentowanych kosztów, nie więcej jednak niż ustalony limit zasiłku pogrzebowego na dany rok [6].
Gdy koszty pogrzebu pokryło kilka osób lub instytucji, kwotę zasiłku dzieli się proporcjonalnie do udokumentowanych wydatków, na podstawie osobnych wniosków złożonych przez zainteresowane strony [1][6].
Aktualna i przyszła kwota zasiłku pogrzebowego
W 2025 roku zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 zł i jest to kwota ustalona od 2011 roku. Od 2026 roku planowane jest zwiększenie świadczenia do 7000 zł oraz wprowadzenie jej corocznej waloryzacji, co oznacza możliwość dalszych wzrostów w kolejnych latach [1][4][5][6]. Wysokość zasiłku nie zależy od wysokości poniesionych kosztów w przypadku najbliższej rodziny. Natomiast pozostałe osoby i instytucje otrzymują zwrot do rzeczywistej kwoty na podstawie przedstawionych rachunków, lecz nie więcej niż wynosi ustalony zasiłek [6].
Warunki przyznania świadczenia
Zasiłek pogrzebowy przysługuje, jeśli zmarły był osobą ubezpieczoną w ZUS lub KRUS, miał prawo do emerytury albo renty lub był członkiem rodziny osoby posiadającej takie uprawnienia, zgodnie z przepisami [1]. Bardzo ważne jest złożenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie 12 miesięcy od dnia śmierci. Po upływie tego okresu prawo do świadczenia wygasa, z wyjątkiem okoliczności, gdy nie można było uzyskać aktu zgonu w wymaganym czasie – wtedy termin ten wydłuża się odpowiednio [1][3][6][8].
Jednorazowy charakter wypłacanego świadczenia oznacza, że wszystkie formalności należy dopełnić w jednym postępowaniu, z kompletem wymaganej dokumentacji [1][6].
Jak złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy?
Proces ubiegania się o zasiłek pogrzebowy można znacząco usprawnić, przygotowując wymagane dokumenty przed złożeniem wniosku. Do podstawowych dokumentów zalicza się:
- Wniosek Z-12 (formularz dostępny w każdej placówce ZUS, na platformie ePUAP oraz PUE ZUS)
- Skrócony odpis aktu zgonu
- Rachunki lub faktury potwierdzające koszty pogrzebu
- Zaświadczenie potwierdzające ubezpieczenie zmarłego lub dokumenty potwierdzające pokrewieństwo [1][7]
Kompletny wniosek można złożyć osobiście w najbliższym oddziale ZUS/KRUS, przesłać pocztą lub za pośrednictwem systemu elektronicznego. Wypełnienie wszystkich pól formularza oraz dołączenie czytelnych kopii dokumentów przyspiesza rozpatrzenie sprawy [1].
Procedura i mechanizm wypłaty świadczenia
Po złożeniu kompletnego wniosku oraz dokumentacji ZUS lub KRUS dokonuje weryfikacji uprawnień i rodzaju wydatków. Świadczenie wypłacane jest jednorazowo, drogą przelewu na wskazane we wniosku konto lub przekazem pocztowym. Dla najbliższej rodziny zasiłek wypłacany jest automatycznie w kwocie ryczałtowej, zaś w przypadkach udziału kilku osób lub instytucji – każda z nich otrzymuje proporcjonalną część świadczenia według poniesionych kosztów [1][6].
Zasiłek przyznaje się na podstawie przedstawionych rachunków, których rodzaj i treść podlegają ocenie przez ZUS/KRUS, przy czym faktury za usługi pogrzebowe lub zakup akcesoriów są niezbędnym elementem dokumentacji [6].
Zmiany w przepisach od 2026 roku
Od 2026 roku nastąpi uproszczenie procedur dotyczących przyznawania zasiłku pogrzebowego. Ustalenie prawa do świadczenia i jego wysokości nie będzie już wymagać wydania odrębnej decyzji przez ZUS – wyjątkiem będą sytuacje, w których świadczenie przysługuje innym osobom niż członkowie rodziny lub gdy zasiłek musi zostać podzielony między kilka osób. Takie rozwiązanie ma skrócić czas oczekiwania na wypłatę oraz zwiększyć efektywność obsługi spraw pogrzebowych [5].
Nowe przepisy przewidują również każdoroczną waloryzację zasiłku, co oznacza bardziej adekwatne dostosowanie jego wysokości do zmieniających się kosztów usług pogrzebowych na rynku [6].
Podsumowanie – jak sprawnie załatwić zasiłek pogrzebowy w ZUS?
Aby skutecznie uzyskać zasiłek pogrzebowy należy: dokładnie sprawdzić uprawnienia, zebrać i udokumentować koszty związane z pogrzebem, skompletować wymagane dokumenty (w tym wypełniony wniosek Z-12 oraz rachunki/faktury), a następnie złożyć wniosek w ZUS lub KRUS w przewidzianym terminie 12 miesięcy od śmierci bliskiej osoby. Dla najbliższej rodziny wypłacana jest pełna, ryczałtowa kwota, natomiast pozostałe osoby otrzymują zwrot faktycznie poniesionych wydatków do wyznaczonego limitu zasiłku. Od 2026 roku procedura zostanie uproszczona i przyspieszona, z wyższą i waloryzowaną kwotą świadczenia [1][2][5][6].
Źródła:
- [1] https://park-pamieci.pl/blog/zasilek-pogrzebowy-2025-komu-przysluguje-i-jak-go-uzyskac
- [2] https://www.infor.pl/twoje-pieniadze/swiadczenia/7040628,zasilek-pogrzebowy-2025-komu-przysluguje-ile-wynosi-i-jak-go-uzyska.html
- [3] https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/zasilki/6613428,zasilek-pogrzebowy-2025-ile-dla-kogo-i-jak-uzyskac-kiedy-podwyzka-do-7000-zl.html
- [4] https://kucharskipogrzeby.pl/zasilek-pogrzebowy/
- [5] https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/zasilek-pogrzebowy-2025-warunki-wysokosc-i-dokumenty-potrzebne-do-wyplaty/zb25snm
- [6] https://e-prawnik.pl/artykuly/zasilek-pogrzebowy-kiedy-i-komu-przysluguje.html
- [7] https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-pogrzebowy
- [8] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zasilek-pogrzebowy-w-2024-roku
JakOszczedzac.com.pl to wiodący portal edukacji finansowej w Polsce, działający pod hasłem „Kontroluj finanse, realizuj marzenia”. Specjalizujemy się w dostarczaniu praktycznej wiedzy z zakresu zarządzania budżetem domowym, inwestowania, ubezpieczeń i planowania emerytalnego.